เครื่องจักสานจากไม้ไผ่ เป็นเครื่องมือเครื่องใช้ทั้งในครัวเรือนและใช้สำหรับประกอบอาชีพที่มีมาแต่โบราณ ไม่ว่าจะเป็น กระบุง ตะกร้า หรือแม้แต่อุปกรณ์สำหรับประกอบอาชีพ เช่น ไซดักปลา หรือ ข้องใส่ปลา ล้วนทำมาจากไม้ไผ่ทั้งสิ้น
ปัจจุบันแม้ว่าอุปกรณ์เหล่านี้จะถูกแทนที่ด้วยผลิตภัณฑ์จากพลาสติกก็ตาม แต่สำหรับเครื่องจักสานที่ทำจากไม้ไผ่ก็ยังคงได้รับความนิยมเช่นกัน
ทำให้ นายจำลอง คัมภีรพจน์ หรือ “ลุงแจ้” อายุ 70 ปี อยู่บ้านเลขที่ 25 ถนนพิชัยตัดใหม่ ต.เมืองสวรรคโลก อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย ใช้เวลาว่างหลังจากเกษียณอายุราชการ นำความรู้ที่สืบทอดมาจากพ่อแม่กลับมาทำเครื่องจักสานจากไม้ไผ่ ขายดิบขายดีเป็นเทน้ำ และยังถ่ายทอดความรู้การทำเครื่องจักสานให้กับคนรุ่นใหม่ๆด้วย
นายจำลอง เล่าให้ฟังว่า การทำเครื่องจักสานจากไม้ไผ่ในอดีตไม่มีเครื่องไม้เครื่องมือที่ทันสมัยเหมือนกับในปัจจุบัน การตัดต้นไผ่ต้องใช้มีด และวิธีการตัดต้องตัดในแนวเฉียง ไม่ตัดแนวตรงเพราะจะทำให้ต้นไผ่แตกหัก
ต้นไผ่ที่นำมาทำเครื่องจักสานสามารถใช้ได้กับไผ่ทุกชนิด แต่ที่ผู้คนนิยมนำมาทำกันคือไผ่สีสุก โดยจะเลือกไผ่ข้อตรง ไม่เลือกไผ่ข้อนูน เนื่องจากไผ่ข้อนูนเมื่อนำไปเหลาจะทำให้มีดกินเนื้อไผ่ และเมื่อนำไปสานก็จะอ่อน ไม่สามารถขึ้นรูปได้ตามที่ต้องการ
ทุกวันนี้ส่วนใหญ่จะใช้เวลาว่างนั่งเหลาไม้ไผ่เพื่อนำมาทำเป็นตะกร้าสำหรับใส่ของ โชคดีที่เพื่อนบ้านแทบทุกหลังคาเรือนปลูกไผ่กัน ทำให้มีวัตถุดิบในการทำตะกร้า
สำหรับลายที่สานจะเป็นลายขัด ทุกขั้นตอนจะเน้นเรื่องความแข็งแรงความประณีต การใช้งานที่คงทน โดยตะกร้า 1 ใบ จะใช้เวลาในการทำประมาณ 1 วัน
good